این مقاله راجع به “تاثیر ورزش یا ورزش هوازی روی سلامتی” است و من میخواهم با این جمله از خانم لورا پوتنم شروع کنم:

“به دنیا آمده است تا حرکت کند ولی بهش گفته اند بشین سرجات“

خانم لورا پوتنم در زمینه تاثیر ورزش روی مغز فعالیتهای بسیاری انجام داده است و در یک وبینار آموزشی طی یک گفتگویی درخدمت ایشان بودیم چهار الگوی رفتاری برای فعالیت بدنی برای افراد در طول روز مشخص کرد

الگوی اول

• در حال دویدن

مدام در طول روز در حال دویدن و ورزش کردن است

الگوی دوم

• ورزش نمیکند

ورزش نمیکند ولی دائم در حال حرکت است

الگوی سوم

• مدام مینشیند

تقریبا هیچ تحرکی ندارد

الگوی چهارم

• فعالیت سنگین

فردی است که به هیچ عنوان فعالیت بدنی ندارد ولی هر روز باشگاه میرود

یخورده روی این موضوع فکر کنید و ببینید که در کدام الگو قرار دارید.

 فعالیت بدنی یا همان ورزش به چه معنی است؟

ساده ترین تعریفی که میتوانیم از فعالیت بدنی ارائه دهیم این است که بدن را از حالت استراحت خارج کنیم.

مشخصا ورزش تاثیر زیادی روی سلامتی ما دارد ولی به دلیل شرایط کاری و زندگی، ما به سمت کم تحرکی هدایت شدیم.

گذشت زمان ما را کم تحرک بار آورده است؟

در زمان گذشته افراد روزانه برای به دست آوردن غذا چندیدن کیلومتر را میپمودند تا بتوانند چیزی بدست بیاورند و برای شکار کردن باید به محیط مناسبی میرفتند و به واسطه یافتن غذا پیاده روی زیادی انجام میدادند و همینطور که زمان گذشت اجداد ما از شکارچی بودن به کشاورزی روی آوردند و حتی در کشاورزی هم تحرکات بدنی بسیاری انجام میدادند چون مدام در حال فعالیت بودند و با گذشت زمان زندگی شهرنشینی شکل گرفت، بسیاری از مشاغل تغییر کرد و چون شغل، عمده ی روز ما را به خود اختصاص میدهد همین عامل باعث شده است که افراد به واسطه ی شغل های کم تحرکی که دارند فعالیت کمی داشته باشند و خب به واسطه ی مشاغلمان بدنمان کمتر به چالش کشیده میشود، نکته ی مهم این است که ما به لحاظ فرهنگی با اجدادمان فرق کرده ایم ولی به لحاظ بدن و بیولوژی برابر هستیم.

دلیل کم تحرکی سبک زندگی ماست.

سبک زندگی ما باعث شده است که ما به سمت کم تحرکی هدایت شویم و مدام با پیشرفت تکنولوژی فعالیت بدنی از ما گرفته میشود مثلا فرض کنیم در گذشته لباس ها را با دست میشستیم ولی الان با ماشین لباسشویی این کار را انجام میدهیم و به واسطه ی همین پیشرفت، کمتر درگیر این موارد میشویم و اگر کمی به عقب تر برگردیم چیزی به عنوان جارو برقی وجود نداشت و افراد برای تمیز کردن منزل خود با جاروهایی که در بازار رایج بود و یا جاروهای دستی این کار را انجام میدادند ولی مشخصا میبینید که به واسطه ی جاروبرقی فعالیت های ما کمتر شده است و به نوعی به سمت تنبلی هدایت شدیم. و در واقع فعالیت بدنی فقط به سلامتی بدن مربوط نمیشود بلکه باعث سلامتی مغز ما هم میشود.

تحرک و فعالیت بدنی چه تاثیری دارد؟

در واقع ورزش های هوازی و فعالیت بدنی باعث میشود:

1: خون بیشتری به مغز میرساند

2: اکسیژن و مواد غذایی بیشتری به مغز میرسد

3: اتصالات عصبی را بیشتر میکند

و در واقع هر چقدر فعالیت ما بیشتر شود سلامتی مغز و بدن ما هم متناسب با آن بیشتر میشود،یعنی هرچقدر بدنمان بیشتر به چالش کشیده شود ما سالم تر هستیم تحقیقات نشان داده است که از دوره ی 30 ام زندگی تقریبا برخی از قسمت های مغز دچار افت ساختاری میشود که فرایند های ساختاری مربوط به قسمت جلوی مغز یعنی نئوکورتکس میشود افزایش می یابد و به دلیل اینکه این قسمت مغز بخشی است که مدام با فعالیت و به چالش کشیدن شدن در ارتباط است در واقع چند عامل از نابودی این بخش میتواند جلوگیری کند:

• به چالش کشیدن مغز
• ورزش های هوازی

چند مورد از تاثیر ورزش روی سلامتی

ورزش هوازی تعداد مویرگ های جدید در بدن را افزایش می دهد و در نتیجه میزان اکسیژن رسانی به مغز افزایش می یابد و باعث سلامتی قلب و عروق میشود تعداد نورون های مغزی افزایش و اتصالات آن را مستحکم میکند و در نتیجه تاثیر زیادی روی هیپوکمپ ما دارد باعث تقویت حافظه ما میشود و همه ی این موارد منجر به منعطف تر شدن مغز ما میشود یعنی توانایی یادگیری مغز افزایش می یابد و به نوعی باهوش تر و با تغییرات سازگار تر میشود و در واقع ورزشهای هوازی از تمرینات کم تحرک مثل تمرینات سنگین بدنی و تمرینات کششی مهمتر است چون تمرینات هوازی باعث میشود سیستم هوازی بدن، ریه ها و قلب به چالش کشیده بشود و در اثر آن، ضربان قلب افزایش و شدت جریان خون در همه ی قسمت های بدن بیشتر شود.

پژوهشی که اثبات میکند حتی ورزش روی سالمندان هم نتیجه بخش است.

یک پژوهشی در گروه حرکت شناسی ایلینوی در اوربانا ایالات متحده انجام شدکه تاثیر ورزش روی سلامتی را اثبات میکند این تحقیق روی 59 نفر داوطلب سالم ولی کم تحرک که سن آن ها بین 60 تا 79 سال انجام شد، در یک دوره شش ماهه بخشی از این افراد در گروه تمرینات هوازی و نیم دیگر تمرینات کششی انجام دادند و یک گروه از افراد جوان بین 18 تا 30 سال هم به عنوان گروه کنترل مشخص شدند و بعد از انجام تمرینات، پژوهشگران مشاهده کردند در هر 2 منطقه ی مغز یعنی بخش سفید و خاکستری، در اثر تمرینات هوازی به مقدار قابل توجهی گسترش یافتند اما برای افراد سالمندی که در گروه غیر هوازی شرکت کرده بودند تغییرات خاصی مشاهده نشد نتایج نشان داد که شش ماه ورزش منظم و هوازی نه تنها انعطاف پذیری مغز را افزایش میدهد بلکه باعث رشد سلول های مغز میشود.

اما چطور سلامتی را به مغز و بدن خود برگردانیم؟

دانشکده پزشکی ورزشی امریکا برای حفظ سلامتی جسم و مغز دستورالعمل هایی را توصیه کرده است و بهاین صورت است که در 5 روز هفلته روزانه به مدت 30 دقیه تمرین با شدت متوسط داشته باشند که به نوعی باعث تعرق آن ها شود و ضربان قلب آن ها افزایش یابد.