در مقاله ی قبلی راجع به تاثیر ورزش هوازی روی سلامتی صحبت کردیم و متوجه شدیم که چه اثراتی روی سلامتی ما و مهمتر از آن روی مغزمان دارد و فکر میکنم تا به اینجای کار مغزتان کمی با این موضوع آشنا شده است و حالا در این مقاله میخواهیم راجع به تاثیر ورزش هوازی روی فرآیندهای شناختی بدن مثل یادگیری  حافظه ادراک و …… صحبت کنیم، اگر مقاله ی تاثیر ورزش هوازی روی سلامتی را مطالعه نکردید میتونید از لینک زیر به مقاله دسترسی داشته باشید.

تاثیر ورزش روی سلامتی

ورزش های هوازی باعث ایجاد فرایندهای شناختی میشوند فرایندهای شناختی بیشتر در هیپوکامپ و نئوکورتکس مغز ما اتفاق می افتد و در واقع میخواهیم به این موضوع بپردازیم که ورزش های هوازی چه تغییراتی را در مغز ایجاد میکنند.

ورزش های هوازی چه تاثیراتی روی مغز ما دارد؟

نئوکورتکس و هیپوکامپ بخشی هایی از مغز هستند که در تصمیم گیری، حل مسئله، شناخت و یادگیری و حافظه تاثیر دارد و یکی از تاثیرات ورزش روی نئوکورتکس و هیپوکامپ افزایش تولید فاکتور رشد در مغز است و زمانی این سلول هایی که این هورمون را ترشح میکنند تحریک میشوند که اکسیژن رسانی و خون رسانی در مغز افزایش یابد که حافظه و یادگیری را بهبود میدهد در ادامه می خواهیم به این موضوع بپردازیم که ورزش هوازی چه تاثیری روی مغز ما دارد.

ورزش هوازی و سیستم هوازی بدن ما

ورزش هوازی مشخصا ابتدا سیستم هوازی ما را درگیر میکند و در واقع همه ی فرایندهایی که به واسطه ی ورزش هوازی در  مغز ما اتفاق میوفتد از سیستم هوازی بدن ما نشات میگیرد زمانی که ورزش هوازی انجام میدهیم ضربان قلب ما افزایش می یابد و ریه های ما مستعد دریافت حجم زیادی از اکسیژن است و به همین خاطر ریه ها حجم زیادی از اکسیژن را دریافت میکند و ضربان قلب ما افزایش پیدا میکند تا قلب بتواند اکسیژن را به همه ی بخش ها و اندام ها علل خصوص مغز برساند و به همین خاطر رگهای بدن ما این حجم از خون را که حاوی اکسیژن است را نمیتوانند منتقل کنند باید رگ های بدن ما افزایش پیدا کند تا خون را به همه ی قسمت های بدن و مغز منتقل کند به همین خاطر در بدن و مغز رگ زایی اتفاق می افتد و مویرگ های بدن ما افزایش پیدا میکند تا بتواند حجم زیاد خون را به همه ی ناحیه ها منتقل کند ورزش های هوازی می توانند تاثیرات بسیار مفیدی روی عملکرد مغز و بهبود سلامت عمومی بدن داشته باشند. این ورزش ها باعث افزایش جریان خون در بدن می شوند که باعث افزایش تأمین مواد غذایی و اکسیژن به سلول های بدن و به خصوص مغز می شود.

افزایش اکسیژن و تولید عامل رشد سلول های عصبی

زمانی که اکسیژن رسانی به مغز افزایش پیدا کرد سلول هایی که هورمون رشد سلول های عصبی را تولید میکنند تحریک میشوند و در نتیجه عامل رشد سلول های عصبی که یک پروتئین است افزایش می یابد این پروتئین در سلول های عصبی مغز و سایر قسمت های سیستم عصبی موجود است که در افزایش و تقویت ارتباطات بین سلول های عصبی نقش دارد. این عامل رشد می‌تواند به طور مستقیم روی عملکرد های شناختی بدن مثل حافظه و یادگیری نقش مهمی داشته باشد نقش مهمی در رشد، توسعه و حفظ سلامتی سلول های عصبی دارد.

بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که عامل رشد عصبی در رشد و تقویت سلول های عصبی و افزایش تعداد و اندازه دندریت ها (شاخک هایی که اطلاعات عصبی را بین سلول های عصبی منتقل می کنند) نقش دارد. این فرآیند باعث افزایش ظرفیت حافظه و تسهیل در فرایند یادگیری می‌شود. این پروتئین به عنوان یک عامل رشد عصبی و محافظت کننده عصبی عمل می کند که با ایجاد اتصالات جدید بین سلول های عصبی و تقویت اتصالات موجود، به حفظ و ارتقاء عملکرد مغز کمک می کند همچنین برای حفظ سلامتی سلول های عصبی و جلوگیری از مرگ آنها نیز اهمیت دارد. اخیراً تحقیقات نشان داده که کاهش سطح عامل رشد سلول های عصبی در مغز ممکن است باعث شروع بیماری هایی مانند آلزایمر و پارکینسون شود همچنین افزایش سطح آن می‌تواند باعث بهبود حافظه، یادگیری و بیشتر کارکردهای مغز را تسهیل کند.

یکی از مطالعات مهم در این زمینه پژوهشی است که در سال 2018 توسط محققانی با همکاری دانشگاه شهید بهشتی انجام شده است. در این پژوهش، اثرات ورزش هوازی بر سطح این پروتئین در مغز بررسی شده است.

برای انجام این پژوهش، شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: گروه کنترل و گروه ورزشی. اعضای گروه ورزشی برای ۸ هفته به مدت ۶ روز در هفته، تحت برنامه ورزشی شامل ۳۰ دقیقه پیاده‌روی سریع ، ۳۰ دقیقه دویدن و ۱۵ دقیقه بازی تنیس در روز بودند.

نتایج این پژوهش نشان داد که سطح پروتئین در مغز افراد گروه ورزشی به طور قابل توجهی افزایش یافته است، در حالی که این تغییرات در گروه کنترل مشاهده نشده است. همچنین، در گروه ورزشی، بهبود قابل توجهی در عملکرد شناختی مشاهده شده است بنابراین، این پژوهش نشان می‌دهد که ورزش هوازی می‌تواند سطح این پروتئین را در مغز را افزایش دهد و بهبود در عملکرد شناختی ایجاد کند.

تاثیر ورزش هوازی روی سلول های گلیال

سلول های گلیال وظیفه ی حمایت از نورون ها را دارند و برای حفظ و عملکرد نورون ها بسیار موثر هستند در واقع ورزش هوازی باعث افزایش سلول های گلیال میشود .و باعث بهبود در عملکرد سلول های مغزی میشود درواقع سلول های گلیال سول های عصبی را عایق میکند و به نوعی از نورون ها پشتیبانی میکند و مواد غذایی و اکسیژن رابه نورون ها میرساند و برخی از وظایف آن ها به شرح زیر است:

• نورون ها را عایق میکنند و باعث میشوند که سیگنالهای الکتریکی با شدت و سرعت بیشتری به نورون بعدی شلیک شوند
• مواد غذایی و اکسیژن را به نورون ها منتقل میکند
• نورون های مرده را از بین میبرند

تولید سلول های عصبی جدید

عامل دیگر که در اثر ورزش هوازی در مغز ما اتفاق می افتد تولید سلولهای عصبی جدید است این فرایند به صورت عادی در همه ی افراد رخ میدهد ولی عواملی مثل یادگیری، ورزش هوازی ، و ورزش های ذهنی  باعث تولید سلول های عصبی جدید میشود